Giữa vùng đồng quê yên bình phía bắc nước Pháp, Nhà thờ Chartres sừng sững như một biểu tượng vượt thời gian, mang trong mình vẻ đẹp kỳ vĩ của kiến trúc Gothic và những câu chuyện lịch sử đầy huyền bí. Trải qua bao thăng trầm, ngọn tháp vươn cao của Nhà thờ Chartres vẫn khiến bất cứ ai đặt chân đến cũng phải trầm trồ. Đặc biệt, sau lần trùng tu quy mô lớn gần đây, công trình này đã khoác lên mình một diện mạo hoàn toàn mới, tỏa sáng rực rỡ như trở về thời hoàng kim. Tuy nhiên, không phải ai cũng đồng tình với sự thay đổi này. Vậy điều gì đã thật sự xảy ra với Nhà thờ Chartres?
Nhà Thờ Chartres – Từ Biểu Tượng Trung Cổ Đến Niềm Tự Hào Kiến Trúc
Được UNESCO công nhận là Di sản Thế giới, Nhà thờ Chartres là một trong những nhà thờ Gothic tiêu biểu nhất châu Âu, thậm chí còn được xem là “đỉnh cao” của phong cách kiến trúc này. Điều đặc biệt là trong khi nhiều công trình cùng thời bị chiến tranh, hỏa hoạn hay cách mạng tàn phá, thì Nhà thờ Chartres gần như vẫn giữ được nguyên vẹn kiến trúc ban đầu suốt hơn 800 năm.
Được xây dựng từ cuối thế kỷ 12 đến đầu thế kỷ 13, sau trận đại hỏa hoạn năm 1194, phần lớn cấu trúc hiện nay của Nhà thờ Chartres được hoàn thành chỉ trong khoảng 25 năm – một kỳ tích đáng nể đối với thời Trung Cổ. Kiến trúc đồng nhất, những mái vòm cao vút, cột trụ tinh xảo và các khung cửa kính màu rực rỡ đã biến nơi đây trở thành điểm đến hành hương linh thiêng, đồng thời là kiệt tác nghệ thuật bậc nhất nước Pháp.
Khi Chartres “Thức Tỉnh” Trong Ánh Sáng Thế Kỷ 21
Trong nhiều thế kỷ, nội thất Nhà thờ Chartres bao phủ bởi lớp muội nến, khói hương và bụi thời gian. Sự tối tăm này, một cách nào đó, lại làm nổi bật vẻ lung linh huyền ảo của những ô kính màu – được mệnh danh là bộ sưu tập kính màu thời Trung cổ quan trọng nhất thế giới. Chính vẻ đẹp đầy chiều sâu ấy đã tạo nên một không gian vừa uy nghiêm vừa tĩnh lặng, nơi con người cảm nhận được sự gần gũi với thần thánh.
Tuy nhiên, theo thời gian, các bức tường, mái vòm và trần nhà đã bắt đầu xuống cấp nghiêm trọng. Một số khu vực bên trong Nhà thờ Chartres buộc phải giăng lưới để ngăn thạch cao rơi xuống du khách. Trước nguy cơ đó, năm 2010, một dự án trùng tu toàn diện trị giá 20 triệu euro đã được khởi động, nhằm khôi phục lại vẻ đẹp nguyên bản của nhà thờ.
Và đến năm 2020, khi giàn giáo cuối cùng được dỡ xuống, cả thế giới như sững sờ trước sự “lột xác” của Nhà thờ Chartres.
Một Chartres Sáng Rực – Vẻ Đẹp Hồi Sinh Hay Sự Mất Mát?
Khi bước chân vào Nhà thờ Chartres sau đợt trùng tu quy mô lớn, du khách không khỏi choáng ngợp. Những lớp bụi mờ đục của thời gian đã được làm sạch, để lộ ra những bức tường sáng bóng, mái vòm cao vút như bừng sáng trong ánh nắng – một khung cảnh khiến nơi đây trông như vừa được xây dựng hoàn toàn mới.
Điểm đặc biệt khiến nhiều người bất ngờ là dưới lớp bụi đen tích tụ qua nhiều thế kỷ, lớp sơn gốc từ thế kỷ 13 vẫn còn hiện hữu. Đó là màu đất son nhạt, được kẻ vạch tinh tế mô phỏng hình khối của đá xây – một kỹ thuật tinh xảo thời Trung cổ.
Quá trình phục chế được thực hiện bằng công nghệ cao và các phương pháp tỉ mỉ như hút bụi mini, chổi lông mềm và dao mổ y tế. Nhờ vậy, khoảng 80% lớp sơn nguyên bản đã được giữ lại, phần còn lại được phục dựng bằng chất liệu và màu sắc gần giống nhất với bản gốc. Kết quả là một không gian sống động, giàu tính thẩm mỹ, gần như tái hiện trọn vẹn tinh thần kiến trúc của thế kỷ 13.
Phản Ứng Trái Chiều – Khi Hồi Sinh Gây Tranh Cãi
Dù kết quả khiến nhiều người ngưỡng mộ, song không ít nhà sử học nghệ thuật và học giả lại cho rằng việc phục chế đã phá vỡ “linh hồn” của Nhà thờ Chartres. Theo họ, ánh sáng mới quá chói, phản chiếu mạnh từ các bức tường sáng màu khiến những ô kính màu – linh hồn thực sự của nhà thờ – không còn nổi bật như xưa. Việc bổ sung hệ thống đèn điện hiện đại cũng bị xem là làm mất đi vẻ cổ kính linh thiêng vốn có.
Một số còn cho rằng việc “trẻ hóa” Nhà thờ Chartres đã biến nơi đây thành một phiên bản “giả lập” của thời Trung cổ, làm mất đi giá trị lịch sử thực sự. Nhà phê bình kiến trúc Martin Filler thậm chí gọi đây là “sự xúc phạm đáng xấu hổ đến một nơi thiêng liêng”.
Tuy nhiên, bên cạnh những ý kiến phản đối, vẫn có rất nhiều du khách và giáo dân tỏ ra phấn khích trước diện mạo mới của Nhà thờ Chartres. Theo họ, việc trùng tu không những giúp bảo tồn mà còn “thổi hồn” mới vào di sản cổ, giúp thế hệ trẻ dễ tiếp cận và trân trọng hơn.
Tượng Black Madonna – Biểu Tượng Gây Tranh Cãi
Một điểm gây chú ý khác trong đợt trùng tu là tượng Black Madonna – bức tượng Đức Mẹ được bao phủ bởi lớp sơn đen từ nhiều thế kỷ. Sau khi được phục hồi, tượng hiện ra với làn da trắng nhợt và má hồng, khiến nhiều người bất ngờ.
Theo các nhà nghiên cứu, lớp sơn đen không phải là nguyên bản mà được thêm vào từ thế kỷ 19. Do đó, việc trả lại màu sắc gốc được xem là hợp lý về mặt bảo tồn. Tuy nhiên, với những tín đồ từng tôn thờ hình ảnh Đức Mẹ da đen, đây là một sự “đánh mất bản sắc” khó chấp nhận.
Bức tượng này vốn được gắn với Virgin of the Crypt – một hình ảnh thiêng liêng trong lòng người hành hương. Nhiều truyền thuyết cho rằng nơi Nhà thờ Chartres hiện diện từng là một dòng suối cổ được thờ phụng từ thời Druid. Dòng chữ “Virgini Pariturae” khắc trên nền nhà thờ, nghĩa là “Người đồng trinh sẽ sinh con”, được xem như lời tiên tri kỳ diệu từ trước Công nguyên.
Nhà Thờ Chartres – Di Sản Sống Động Vượt Thời Gian
Bất chấp những tranh cãi, không thể phủ nhận rằng Nhà thờ Chartres đã và đang trở thành một trong những điểm đến hấp dẫn nhất nước Pháp. Mỗi năm, hàng triệu du khách và người hành hương từ khắp nơi trên thế giới tìm đến nơi đây không chỉ để chiêm ngưỡng vẻ đẹp kiến trúc tuyệt mỹ, mà còn để tìm kiếm sự thanh thản, lòng tin và cảm hứng tâm linh.
Sự trùng tu của Nhà thờ Chartres có thể không làm hài lòng tất cả mọi người. Nhưng nó chắc chắn đã giúp kéo dài tuổi thọ cho một công trình có giá trị lịch sử vô giá, và tiếp tục truyền cảm hứng cho các thế hệ tương lai.
Lời Kết
Nhà thờ Chartres không đơn thuần là một kiệt tác kiến trúc Gothic, mà còn là biểu tượng trường tồn của đức tin, nghệ thuật và khát vọng vươn tới cái đẹp vượt thời gian của nhân loại. Trải qua bao thăng trầm lịch sử và những lần trùng tu gây tranh cãi, Nhà thờ Chartres vẫn giữ nguyên giá trị cốt lõi của mình – một nơi linh thiêng, huyền bí và đầy mê hoặc.
Dù bạn là tín đồ tôn giáo, người yêu nghệ thuật hay du khách đam mê khám phá văn hóa – Nhà thờ Chartres luôn mở rộng cánh cửa chào đón bạn bằng một không gian yên bình và sâu lắng. Nơi đây không chỉ mang lại cảm giác choáng ngợp bởi vẻ đẹp kiến trúc tráng lệ, mà còn khơi dậy trong lòng mỗi người những suy ngẫm về niềm tin, con người và sự trường tồn.
Với tầm vóc vượt ra ngoài giới hạn của thời gian và không gian, Nhà thờ Chartres xứng đáng là điểm đến không thể bỏ lỡ trong hành trình khám phá nước Pháp – nơi bạn sẽ tìm thấy điều gì đó lớn lao hơn chính bản thân mình.
Khám phá thêm các địa điểm du lịch nổi tiếng và lâu đời tại Paris:
- Tháp Eiffel: Biểu Tượng Của Paris và Những Trải Nghiệm Tuyệt Vời
- Cung Điện Palais des Papes Du Lịch Pháp
- Lâu Đài Chateau de Chambord – Tuyệt Tác Kiến Trúc Pháp
